Kính gửi các Cổ đông của Berkshire Hathaway Inc.:
Tôi và cộng sự lâu năm – Charlie Munger , cùng quản lý tài sản tiết kiệm của rất nhiều cá nhân. Chúng tôi biết ơn vì sự tin tưởng kiên định vào mối quan hệ kéo dài suốt cuộc đời này. Chúng tôi luôn nghĩ đến những khách hàng trung thành khi viết lá thư này.
Có một niềm tin phổ biến là mọi người thường chọn tiết kiệm từ khi còn trẻ, với hy vọng duy trì mức sống sau khi nghỉ hưu. Theo quan niệm này, bất kỳ tài sản nào còn lại sau khi chết sẽ được để lại cho gia đình hoặc bạn bè và các hoạt động từ thiện.
Chúng tôi tin rằng những cổ đông cá nhân của Berkshire đa số cũng là những người tiết kiệm. Kể cả khi họ vẫn có cuộc sống về hưu tốt đẹp, nhưng cuối cùng họ vẫn phân phát phần lớn tiền của mình cho các tổ chức từ thiện. Tiếp đó, những tổ chức này lại phân phối tiền nhằm cải thiện cuộc sống của những người có hoàn cảnh khó khăn. Đôi khi, thành quả thật đáng ngạc nhiên.
Thái độ với tiền bạc sẽ bộc lộ con người. Charlie và tôi thích thú theo dõi dòng tiền khổng lồ do Berkshire tạo ra đi tới phục vụ cộng đồng. Ai lại không thích làm việc cho các cổ đông tuyệt vời của chúng ta cơ chứ?
Điều chúng tôi làm:
Charlie và tôi phân bổ tiền tiết kiệm của khách hàng tại Berkshire với hai hình thức sở hữu có liên quan.
Đầu tiên là đầu tư vào các doanh nghiệp mà chúng ta kiểm soát, thường là sở hữu 100% doanh nghiệp. Berkshire chỉ đạo việc phân bổ vốn tại các công ty con này và lựa chọn các CEO, người đưa ra quyết định điều hành hàng ngày. Khi quản lý doanh nghiệp lớn, niềm tin và quy tắc đều cần thiết. Berkshire nhấn mạnh khuôn mẫu này với mức độ khác thường – thậm chí là cực đoan. Thất vọng là không thể tránh khỏi. Chúng tôi có thể hiểu được những sai lầm trong kinh doanh; nhưng chắc chắn sẽ không khoan nhượng đối với hành vi cá nhân sai trái.
Trong loại sở hữu thứ hai, chúng tôi mua các cổ phiếu được giao dịch công khai. Thông qua đó chúng ta sở hữu thụ động một phần công ty. Nắm giữ những khoản đầu tư này, chúng ta không có tiếng nói trong việc điều hành.
Mục tiêu của chúng ta trong cả hai hình thức sở hữu này là đầu tư đúng đắn vào các doanh nghiệp có đặc tính lợi thế cạnh tranh lâu dài với các nhà quản lý đáng tin cậy. Xin lưu ý rằng chúng ta sở hữu các cổ phiếu giao dịch công khai dựa trên kỳ vọng về hiệu quả kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp, chứ không phải vì chúng ta chỉ coi cổ phiếu là phương tiện để mua và bán đúng lúc. Điểm rất quan trọng: Charlie và tôi không phải là những người chọn cổ phiếu; chúng tôi là những người chọn doanh nghiệp.
Những năm qua, tôi đã phạm nhiều sai lầm. Do đó, bộ sưu tập các doanh nghiệp của chúng ta hiện bao gồm một số doanh nghiệp có hiệu quả kinh tế phi thường, và nhiều doanh nghiệp rất tốt trong khi một nhóm có mức lợi nhuận chưa đạt. Đồng thời, số khác đã đóng cửa, sản phẩm của họ không được công chúng đón nhận.
Chủ nghĩa tư bản có hai mặt: Hệ thống ngày càng nhiều những kẻ thua cuộc nhưng cũng đồng thời cung cấp vô số hàng hóa và dịch vụ được cải thiện. Schumpeter gọi hiện tượng này là “sự hủy diệt đầy sáng tạo”.
Một lợi thế của giao dịch công khai là – thường xuyên – việc mua từng phần các doanh nghiệp tuyệt vời với mức giá tuyệt vời trở nên dễ dàng. Điều quan trọng là phải hiểu rằng cổ phiếu thường được giao dịch ở mức giá thực sự điên rồ, cả cao và thấp. “Thị trường hiệu quả” chỉ tồn tại trong sách giáo khoa. Trên thực tế, cổ phiếu và trái phiếu trên thị trường rất khó nắm bắt, hành vi của chúng thường chỉ có thể hiểu được khi nhìn lại.
Các doanh nghiệp được kiểm soát toàn phần thì khác. Đôi khi chúng được định giá cao hơn mức hợp lý một cách lố bịch và hầu như không bao giờ tồn tại mức giá hời. Chủ sở hữu hiếm khi nghĩ đến việc bán doanh nghiệp ở mức định giá hoảng loạn, trừ khi bị ép buộc.
************
Tại thời điểm này, tôi nên có một bản báo cáo: Trong 58 năm quản lý Berkshire, hầu hết các quyết định phân bổ vốn của tôi đều không tốt hơn mức trung bình. Trong một số trường hợp, nước đi tệ hại của tôi được giải cứu bởi phần lớn sự may mắn. (Hãy nhớ những cuộc chạy trốn của chúng ta khỏi thảm họa cận kề tại USAir và Salomon? Tôi chắc chắn đó là may mắn.)
Kết quả khả quan của chúng ta là thành tựu của khoảng một chục quyết định thực sự tốt –khoảng 5 năm một lần – là một lợi thế giúp ích cho các nhà đầu tư dài hạn ở Berkshire. Giờ, chúng ta hãy xem phía sau bức màn.
Nước sốt bí mật
Vào tháng 8 năm 1994, Berkshire hoàn tất việc mua 400 triệu cổ phiếu Coca-Cola mà chúng ta đã sở hữu trong vòng 7 năm. Tổng chi phí là 1,3 tỷ USD – khi đó là một khoản tiền rất đáng kể tại Berkshire.
Cổ tức mà chúng ta nhận được từ Coke năm 1994 là 75 triệu USD. Đến năm 2022, cổ tức đã tăng lên 704 triệu USD. Sự tăng trưởng diễn ra hàng năm, chắc bắp như ngày sinh nhật. Tất cả những gì Charlie và tôi phải làm là rút tiền từ tấm séc cổ tức hàng quý của Coke. Chúng tôi hy vọng rằng những tấm séc đó có khả năng sẽ tăng lên.
American Express cũng là câu chuyện tương tự. Thương vụ mua Amex của Berkshire về cơ bản hoàn tất vào năm 1995 và, trùng hợp thay, cũng có giá 1,3 tỷ USD. Cổ tức hàng năm nhận được từ khoản đầu tư này đã tăng từ 41 triệu USD lên 302 triệu USD. Những tấm séc đó cũng rất có khả năng tăng dần lên.
Những khoản lãi từ cổ tức này, mặc dù dễ chịu, lại không mấy ngoạn mục. Nhưng chúng lại đóng góp quan trọng trong định giá cổ phiếu. Vào cuối năm, khoản đầu tư vào Coke của chúng tôi được định giá 25 tỷ đô la trong khi Amex được ghi nhận ở mức 22 tỷ đô la. Mỗi khoản nắm giữ hiện chiếm khoảng 5% giá trị tài sản ròng của Berkshire, tương đương tỷ trọng của chúng trong danh mục trước đây.
Giả sử, trong một khoảnh khắc vào những năm 90, tôi mắc sai lầm đầu tư có quy mô tương tự, khoản đầu tư sẽ đi ngang và chỉ đơn giản là bảo tồn giá trị 1,3 tỷ USD vào năm 2022 (tương đương trái phiếu cấp cao 30 năm). Khoản đầu tư đáng thất vọng này giờ đây sẽ chiếm một phần không đáng kể là 0,3% giá trị ròng Berkshire và sẽ mang lại cho chúng ta thu nhập hàng năm không đổi là khoảng hơn 80 triệu USD.
Bài học cho các nhà đầu tư: Cỏ tàn cũng ý nghĩa như hoa nở. Theo thời gian, chỉ cần một vài chiến thắng để có thể làm nên điều kỳ diệu. Tất nhiên, nó sẽ giúp bạn khởi đầu sớm và sống tốt đến cả sau những năm 90 tuổi.
Tóm tắt trong năm qua
Berkshire đã có một năm 2022 thành công. Thu nhập hoạt động của công ty – thuật ngữ chỉ thu nhập của chúng ta được tính bằng “nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung” (“GAAP”), không bao gồm các khoản lãi hoặc lỗ từ việc nắm giữ cổ phần – đã lập kỷ lục ở mức 30,8 tỷ USD. Charlie và tôi tập trung vào con số hoạt động này và mong bạn cũng như vậy. Con số GAAP nếu không có sự điều chỉnh của chúng tôi, sẽ dao động mạnh và thất thường vào mỗi ngày báo cáo. Chú ý biến động của nó vào năm 2022, không còn lạ:
Các quý 2022 Thu nhập hoạt động(tỷ USD) Thu nhập phải báo cáo GAAP
1 7.0 5.5
2 9.3 (43.8)
3 7.8 (2.7)
4 6.7 18.2
Thu nhập GAAP gây hiểu lầm 100% khi được xem từng quý, thậm chí từng năm. Chắc chắn, lãi vốn cực kỳ quan trọng đối với Berkshire trong những thập kỷ qua và chúng ta kỳ vọng chúng sẽ còn ảnh hưởng đáng kể trong những thập kỷ tới. Nhưng sự thay đổi hàng quý của chúng, thường xuyên được các phương tiện truyền thông đưa tin một cách thiếu suy nghĩ, hoàn toàn gây hiểu lầm cho các nhà đầu tư.
Một sự phát triển tích cực thứ hai đối với Berkshire vào năm ngoái là việc chúng ta mua Alleghany Corporation, một công ty bảo hiểm tài sản do Joe Brandon điều hành. Trước đây tôi từng làm việc với Joe và anh ấy hiểu cả Berkshire lẫn bảo hiểm. Alleghany mang lại giá trị đặc biệt cho chúng ta bởi vì sức mạnh tài chính vô song của Berkshire cho phép các công ty con làm bảo hiểm tuân theo các chiến lược đầu tư giá trị và lâu dài mà hầu như mọi đối thủ cạnh tranh không có được.
Được hỗ trợ bởi Alleghany, số tiền thả nổi bảo hiểm của chúng ta đã tăng trong năm 2022 từ 147 tỷ USD lên 164 tỷ USD. Với việc bảo lãnh phát hành một cách kỷ luật, các khoản tiền này có cơ hội lớn được miễn phí theo thời gian. Kể từ khi mua công ty bảo hiểm tài sản đầu tiên vào năm 1967, số tiền thả nổi của Berkshire đã tăng gấp 8.000 lần thông qua các hoạt động mua lại, vận hành và đổi mới. Mặc dù không được ghi nhận trong báo cáo tài chính, khoản tiền thả nổi này là một tài sản đặc biệt đối với Berkshire. Các cổ đông mới có thể hiểu được giá trị của nó bằng cách đọc phần giải thích về “thả nổi” được cập nhật hàng năm trên trang A-2.
************
Giá trị nội tại trên mỗi cổ phiếu đã tăng ở mức rất nhỏ vào năm 2022 thông qua việc mua lại cổ phần của Berkshire cũng như các động thái tương tự tại Apple và American Express, cả hai đều là những khoản đầu tư quan trọng của chúng ta. Chúng tôi đã trực tiếp tăng quyền lợi của khách hàng đối với bộ sưu tập doanh nghiệp độc đáo của Berkshire bằng cách mua lại 1,2% cổ phiếu đang lưu hành của chính công ty. Tại Apple và Amex, việc mua lại đã làm tăng quyền sở hữu của Berkshire lên một chút mà chúng ta không phải trả bất kỳ chi phí nào.
Phép toán không phức tạp: Khi tổng số cổ phiếu giảm xuống, quyền lợi của bạn đối với nhiều doanh nghiệp sẽ tăng lên. Mỗi chút nhỏ đều hữu ích nếu việc mua lại được thực hiện ở mức giá mang tính tích lũy giá trị. Cũng như vậy, khi một công ty trả quá cao cho việc mua cổ phiếu quỹ, các cổ đông còn lại chắc chắn sẽ bị thiệt hại. Vào những thời điểm như vậy, lợi nhuận chỉ chảy vào tay các cổ đông bán ra và chủ ngân hàng đầu tư (thân thiện mà tốn kém), người đã khuyến khích việc mua lại ngu ngốc này.
Cần nhấn mạnh rằng thu nhập từ việc mua lại tích lũy giá trị mang lại lợi ích cho tất cả cổ đông về mọi mặt. Hãy tưởng tượng, ba cổ đông có đầy đủ thông tin của một đại lý ô tô địa phương, một trong số họ quản lý doanh nghiệp. Tiếp tục, tưởng tượng rằng một trong hai cổ đông thụ động muốn bán lại quyền lợi của mình cho công ty với mức giá hấp dẫn cả hai người còn lại. Khi hoàn thành, giao dịch này có tổn hại cho ai không? Bằng cách nào đó người quản lý có lợi hơn cổ đông thụ động còn lại hay không? Công chúng có bị tổn thương không?
Khi bạn được thông báo rằng tất cả các giao dịch mua lại đều có hại cho cổ đông và đất nước, hoặc đặc biệt có lợi cho các CEO, thì bạn đang lắng nghe từ một người mù tịt kinh tế hoặc từ một kẻ mị dân lưỡi bạc (những loại người này không loại trừ lẫn nhau).
Vô số chi tiết hoạt động trong năm 2022 của Berkshire được trình bày trên các trang K-33 – K-66.
Charlie và tôi, cùng với nhiều cổ đông Berkshire, thích nghiền ngẫm sự kiện và số liệu được trình bày trong phần đó. Tuy nhiên, những trang này không bắt buộc phải đọc. Có rất nhiều tỷ phú đô la ở Berkshire mà chưa bao giờ nghiên cứu các số liệu tài chính của chúng tôi.
Họ chỉ đơn giản biết rằng Charlie và tôi – cùng với gia đình và bạn bè thân thiết của chúng tôi –tiếp tục có những khoản đầu tư rất lớn vào Berkshire, và họ tin tưởng chúng tôi sẽ coi trọng tiền của họ như tiền của chúng tôi.
Đó là một lời hứa chúng tôi có thể thực hiện.
************
Cuối cùng, một cảnh báo quan trọng: Ngay cả con số thu nhập hoạt động mà chúng tôi ưa thích thì vẫn có thể dễ dàng bị thao túng bởi những quản lý muốn làm như vậy. Việc xào nấu thường được nghĩ ra một cách tinh vi bởi các CEO, giám đốc và cố vấn của họ. Các phóng viên và nhà phân tích cũng chấp nhận sự tồn tại của nó.
Đánh bại “kỳ vọng” được cho là một chiến thắng cho nhà quản lý.
Hành động đó thật kinh tởm. Nó không đòi hỏi phải có tài thao túng các con số: Chỉ cần một mong muốn lừa dối sâu sắc. “Kế toán sáng tạo đầy táo bạo”, một CEO đã từng mô tả sự lừa dối của anh ấy, đã trở thành một trong những điều đáng xấu hổ của chủ nghĩa tư bản.
Còn tiếp…29/04/2023