Ngạc nhiên chưa! Một kỷ lục quan trọng của nước Mỹ bị phá vỡ
Sáu mươi năm trước, ban quản lý hiện tại đã tiếp quản Berkshire. Quyết định đó là một sai lầm – sai lầm của tôi – và đã làm chúng tôi gặp khó khăn suốt hai thập kỷ. Tôi nên nhấn mạnh rằng Charlie ngay lập tức phát hiện ra sai lầm rõ ràng của tôi: Mặc dù cái giá tôi gây ra cho Berkshire có vẻ rẻ nhưng doanh nghiệp – một công ty dệt may lớn ở miền Bắc –có nguy cơ bị phá sản.
Bộ Tài chính Hoa Kỳ, hơn ai hết, đã nhận được những cảnh báo ngầm về số phận của Berkshire. Năm 1965, công ty không nộp một xu thuế thu nhập, một sự xấu hổ vốn đã xảy ra thường xuyên tại công ty trong suốt một thập kỷ. Kiểu hành vi kinh tế như vậy có thể dễ hiểu đối với các startup hấp dẫn, nhưng lại là một đèn vàng nhấp nháy khi nó xảy ra tại một trụ cột lâu đời của ngành công nghiệp Mỹ. Berkshire đã bị đẩy gần đến bờ vực.
Tua nhanh 60 năm sau và xem Bộ Tài chính ngạc nhiên biết chừng nào khi cũng công ty đó – vẫn hoạt động dưới tên gọi Berkshire Hathaway – đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp nhiều hơn bất kỳ công ty nào khác mà chính phủ Hoa Kỳ từng nhận – thậm chí nếu tính cả những gã khổng lồ công nghệ Mỹ với giá trị thị trường đến hàng nghìn tỷ đô la.
Cụ thể, Berkshire đã thực hiện bốn khoản thanh toán cho IRS trong năm ngoái với tổng số tiền là 26,8 tỷ đô la. Tương đương khoảng 5% tổng thuế doanh nghiệp trên toàn nước Mỹ. (Ngoài ra, chúng tôi cũng đã trả các khoản thuế thu nhập đáng kể cho các chính phủ nước ngoài và 44 bang.)
Hãy lưu ý một yếu tố quyết định cho phép tạo ra khoản thanh toán kỷ lục này: Trong giai đoạn 1965-2024, các cổ đông của Berkshire chỉ nhận được một lần cổ tức bằng tiền mặt. Vào ngày 3 tháng 1 năm 1967, chúng ta đã thực hiện khoản thanh toán duy nhất – 101.755 đô la, tương đương 10 xu mỗi cổ phiếu loại A. (Tôi không nhớ tại sao mình lại đề xuất hành động này với hội đồng quản trị Berkshire. Bây giờ điều đó giống như một giấc mộng tồi).
Trong suốt sáu mươi năm, các cổ đông Berkshire đã ủng hộ việc tái đầu tư liên tục, điều này giúp công ty xây dựng được thu nhập chịu thuế. Các khoản thanh toán thuế thu nhập bằng tiền mặt cho Bộ Tài chính Mỹ, rất nhỏ trong thập kỷ đầu tiên, hiện đã tổng cộng hơn 101 tỷ đô la … và vẫn đang tiếp tục.
Những con số khổng lồ đôi khi rất khó để hình dung. Hãy để tôi minh họa khoản 26,8 tỷ đô la mà chúng ta đã trả vào năm ngoái.
Nếu Berkshire gửi cho Bộ Tài chính một tấm séc trị giá 1 triệu đô la cứ mỗi 20 phút trong suốt năm 2024 – hình dung 366 ngày và đêm vì 2024 là năm nhuận – chúng ta vẫn sẽ nợ chính phủ liên bang một khoản đáng kể vào cuối năm. Thật vậy, phải đến tận tháng Giêng, Bộ Tài chính mới thông báo rằng chúng ta có thể nghỉ ngơi một chút, chợp mắt và chuẩn bị cho các khoản thuế của năm 2025.
Tiền của bạn nằm ở đâu
Hoạt động vốn cổ phần của Berkshire mang tính linh hoạt. Một mặt, chúng ta sở hữu quyền kiểm soát nhiều doanh nghiệp, nắm giữ ít nhất 80% số cổ phần của các công ty được đầu tư. Đa phần, chúng ta sở hữu 100%. 189 công ty con này có những điểm tương đồng với các cổ phiếu phổ thông giao dịch trên thị trường, nhưng cũng có nhiều điểm khác biệt. Bộ sưu tập này trị giá hàng trăm tỷ đô la và bao gồm một số viên ngọc quý hiếm, nhiều doanh nghiệp tốt nhưng không hoàn hảo, và một vài doanh nghiệp kém mang lại sự thất vọng. Chúng ta không có gánh nặng nào quá lớn, nhưng có một số thứ mà đáng lẽ tôi không nên mua.
Mặt khác, chúng ta sở hữu một tỷ lệ nhỏ hơn của một chục các doanh nghiệp rất lớn và có lợi nhuận cao, với những cái tên quen thuộc như Apple, American Express, Coca-Cola và Moody’s. Nhiều công ty trong số này đạt lợi nhuận rất cao so với tài sản hữu hình thuần dành cho nhu cầu hoạt động. Vào cuối năm, các khoản sở hữu một phần này của chúng ta được định giá ở mức 272 tỷ đô la. Dễ hiểu rằng, các doanh nghiệp thực sự xuất sắc rất hiếm khi được chào bán toàn bộ, nhưng những phần nhỏ của các viên ngọc này có thể được mua từ thứ Hai đến thứ Sáu trên Phố Wall và, chỉ vài lần, chúng được bán với giá hời.
Chúng tôi không thiên vị trong việc lựa chọn các phương tiện đầu tư vốn cổ phần, đầu tư vào bất kỳ loại hình nào dựa trên nơi chúng ta có thể triển khai hiệu quả nhất tiền tiết kiệm của bạn (và gia đình tôi). Thường không có gì trông hấp dẫn; rất hiếm khi chúng tôi thấy mình đứng trước hàng loạt cơ hội. Greg đã thể hiện rõ khả năng hành động của mình trong những thời điểm như vậy, như Charlie đã từng làm.
Với các cổ phiếu thị trường, việc thay đổi hướng đi trở nên dễ dàng hơn nếu tôi mắc sai lầm. Cần nhấn mạnh rằng quy mô hiện tại của Berkshire đã làm giảm đi tùy chọn quý giá này. Chúng ta không thể “đến và đi” một cách nhanh chóng được nữa. Đôi khi cần mất cả năm hoặc hơn để thiết lập hoặc thoái vốn một khoản đầu tư. Thêm vào đó, với việc sở hữu các vị trí thiểu số, chúng ta không thể thay đổi ban quản lý nếu cần hoặc kiểm soát cách sử dụng dòng vốn nếu chúng ta không hài lòng với các quyết định đang được thực hiện.
Với các công ty được kiểm soát, chúng ta có thể quyết định các vấn đề này, nhưng chúng ta có ít tính linh hoạt hơn trong việc xử lý sai lầm. Trên thực tế, Berkshire hầu như không bao giờ bán các doanh nghiệp được kiểm soát trừ khi chúng ta gặp phải những vấn đề mà chúng ta tin là không thể giải quyết được. Bù lại, một số chủ doanh nghiệp tìm đến Berkshire vì tính kiên định của chúng ta. Đôi khi, điều đó có thể trở thành một lợi thế quan trọng cho chúng ta.
Bất chấp việc một số nhà bình luận hiện nay cho rằng Berkshire đang có vị thế tiền mặt bất thường, thì phần lớn tiền của bạn vẫn nằm trong cổ phiếu. Sự ưu tiên này sẽ không thay đổi. Trong khi giá trị cổ phiếu giao dịch trên thị trường mà chúng ta sở hữu giảm từ 354 tỷ đô la xuống còn 272 tỷ đô la vào năm ngoái, giá trị cổ phần không được niêm yết mà chúng ta kiểm soát đã tăng nhẹ và vẫn cao hơn rất nhiều so với giá trị danh mục cổ phiếu giao dịch trên thị trường.
Các cổ đông của Berkshire có thể yên tâm rằng chúng tôi sẽ luôn triển khai phần lớn tiền của họ vào cổ phiếu – chủ yếu là cổ phiếu của các công ty Mỹ, mặc dù nhiều trong số đó sẽ có các hoạt động quốc tế đáng kể. Berkshire sẽ không bao giờ ưu tiên sở hữu các tài sản tương đương tiền mặt hơn việc sở hữu các doanh nghiệp tốt, dù là kiểm soát toàn bộ hay chỉ một phần.
Tiền giấy có thể mất giá trị nếu sự thiếu thận trọng tài chính chiếm ưu thế. Ở một số quốc gia, thói quen liều lĩnh này đã trở thành thường lệ, và trong lịch sử ngắn ngủi của đất nước chúng ta, Hoa Kỳ đã từng tiến gần đến bờ vực đó. Trái phiếu lãi suất cố định không cung cấp sự bảo vệ nào trước tình trạng mất giá tiền tệ không kiểm soát.
Các doanh nghiệp, cũng như những cá nhân có tài năng mong muốn, thông thường sẽ tìm được cách để đối phó với sự bất ổn tiền tệ miễn là hàng hóa hoặc dịch vụ của họ được người dân trong nước ưa chuộng. Điều này cũng áp dụng cho các kỹ năng cá nhân. Vì thiếu những dạng tài sản như tài năng thể thao xuất chúng, một giọng hát tuyệt vời, kỹ năng y tế hoặc pháp lý, hoặc bất kỳ tài năng đặc biệt nào khác, tôi đã phải dựa vào các cổ phiếu trong suốt cuộc đời mình. Thực tế, tôi đã phụ thuộc vào sự thành công của các doanh nghiệp Mỹ và tôi sẽ tiếp tục làm như vậy.
Bằng cách này hay cách khác, việc sử dụng tiết kiệm của công dân một cách hợp lý – tốt hơn nữa là sáng tạo – là cần thiết để thúc đẩy sản lượng xã hội ngày càng tăng của các hàng hóa và dịch vụ được mong muốn. Hệ thống này được gọi là chủ nghĩa tư bản. Nó có những khiếm khuyết và lạm dụng – ở một số khía cạnh thậm chí còn nghiêm trọng hơn bao giờ hết – nhưng nó cũng có thể tạo ra những điều kỳ diệu mà các hệ thống kinh tế khác không thể sánh bằng.
Nước Mỹ là minh chứng số một. Sự tiến bộ của đất nước chúng ta trong suốt 235 năm tồn tại, tức là chỉ trong một thời gian ngắn mà ngay cả những người thuộc địa lạc quan nhất vào năm 1789 cũng không thể nào hình dung được, khi Hiến pháp được thông qua và năng lượng của đất nước được giải phóng.
Đúng vậy, đất nước chúng ta trong thời kỳ sơ khai đôi khi đã vay mượn từ nước ngoài để bổ sung nguồn tiết kiệm của chính mình. Nhưng đồng thời, chúng ta cần nhiều người Mỹ liên tục tiết kiệm và sau đó cần những người tiết kiệm đó hoặc những người Mỹ khác sử dụng vốn một cách khôn ngoan từ nguồn tiền tiết kiệm đó. Nếu nước Mỹ tiêu thụ hết tất cả những gì mình sản xuất, đất nước sẽ chỉ giậm chân tại chỗ mà thôi.
Quá trình phát triển của nước Mỹ không phải lúc nào cũng đẹp đẽ – đất nước chúng ta luôn có nhiều kẻ bất lương và những kẻ lừa đảo chuyên lợi dụng những ai vô tình tin tưởng họ với số tiền tiết kiệm của mình. Nhưng ngay cả với sự sai trái này – vốn vẫn còn tồn tại mạnh mẽ cho đến ngày nay – cũng như nhiều khoản vốn bị sử dụng không hiệu quả vì sự cạnh tranh khốc liệt hoặc đổi mới mang tính phá hủy, thì khoản tiết kiệm của người Mỹ vẫn mang lại cả lượng và chất những sản phẩm vượt xa cả giấc mơ của bất kỳ người định cư nào.
Xuất phát từ một nền tảng chỉ với bốn triệu người – và bất chấp một cuộc nội chiến tàn khốc ngay từ đầu, khi người Mỹ đối đầu với chính đồng bào của mình – nước Mỹ đã thay đổi thế giới chỉ trong một cái chớp mắt của vũ trụ.
Ở một mức độ rất nhỏ, các cổ đông của Berkshire đã tham gia vào kỳ tích của nước Mỹ bằng cách từ bỏ cổ tức, thay vào đó chọn tái đầu tư thay vì tiêu dùng. Ban đầu, khoản tái đầu tư này rất nhỏ, gần như không đáng kể, nhưng theo thời gian, nó đã phát triển mạnh mẽ, phản ánh sự kết hợp giữa văn hóa tiết kiệm bền vững và phép màu của lãi suất kép dài hạn.
Các hoạt động của Berkshire giờ đây đã tác động đến mọi ngóc ngách của đất nước. Và chúng ta vẫn chưa dừng lại. Các công ty có thể ngừng hoạt động vì nhiều lý do, nhưng không giống như số phận của con người, bản thân sự già cỗi không phải là điều chí mạng. Berkshire ngày nay trẻ trung hơn rất nhiều so với năm 1965.
Tuy nhiên, như Charlie và tôi luôn thừa nhận, Berkshire sẽ không đạt được những kết quả của mình ở bất kỳ nơi nào khác ngoài nước Mỹ. Trong khi đó, nước Mỹ vẫn sẽ là một thành công xứng tầm kể cả khi Berkshire chưa bao giờ tồn tại.
Vậy nên, xin cảm ơn, Chú Sam. Một ngày nào đó, hậu duệ của Chú tại Berkshire hy vọng sẽ gửi đến Chú những khoản thanh toán lớn hơn cả năm 2024. Hãy sử dụng chúng một cách khôn ngoan. Hãy quan tâm đến những người, không phải lỗi của họ, đã rút “lá thăm ngắn” trong cuộc sống. Họ xứng đáng tốt hơn thế. Và đừng bao giờ quên rằng chúng tôi cần Chú duy trì một đồng tiền ổn định, và điều đó đòi hỏi cả sự khôn ngoan và cảnh giác từ phía Chú.
Còn tiếp…29/03/2025.
Valueway dịch.