Nhân dịp một thành viên Ban Quản trị Valueway giới thiệu về Seth Klarman, Tôi xin lược dịch một bức thư cổ đông của Baupost Group do Seth Klarman quản lý để chúng ta cùng hiểu sâu hơn về triết lý đầu tư của nhà quản lý tài ba này.
Trích Thư cổ đông năm 1995 Baupost Group LLC được viết trong giai đoạn thị trường chứng khoán Mỹ đang tăng mạnh dẫn tới bong bóng dotcom năm 2000:
Quỹ Baupost được quản lý với ý định kiếm lợi nhuận tốt bất kể thị trường tài chính như thế nào. Triết lý này được thực hiện với chiến lược bottom – up, theo đó chúng tôi chỉ giữ chứng khoán bị định giá thấp đáng kể và giữ tiền mặt khi chúng tôi không thể tìm thấy lựa chọn thay thế tốt hơn. Hơn nữa, chúng tôi thích đầu tư khi chúng tôi tìm thấy cổ phiếu với giá hấp dẫn, kèm theo một chất xúc tác cho việc trở lại giá trị cơ bản. Triết lý này làm giảm sự biến động của kết quả và chúng tôi nhấn mạnh biến động thị trường như là nguồn gốc lợi nhuận của chúng tôi. Các chất xúc tác có xu hướng kém trong một thị trường tăng mạnh và tốt hơn trong một thị trường ảm đạm hoặc một thị trường suy giảm…
Trong năm 1995, thị trường chứng khoán Mỹ đã có hiệu suất đầu tư cao đáng kể so với nền tảng kết quả kinh doanh. Hơn 13 năm qua, chỉ số S&P500 với cổ tức được tái đầu tư đã đem lại lợi nhuận trung bình hàng năm 15,9%, kết quả này tốt hơn bao giờ hết. Trong năm qua, S&P đã tăng 17,2%, trong khi chỉ số Nasdaq Composite đã tăng tới 25,7%. Giả sử tỷ lệ tăng trưởng dài hạn của TTCK là 10%, chỉ số Nasdaq sẽ cần phải giảm 49% trong tương lai để quay lại với đường xu hướng cho giai đoạn 5 năm gần nhất.
Thị trường con bò sẽ kiên nhẫn giải thích rằng giai đoạn này là khác trước, với lạm phát thấp, lợi nhuận doanh nghiệp cao, năng suất tăng, chi tiêu Chính phủ giảm… Tất nhiên, bất kỳ suy nghĩ trái ngược nào đều biết rằng cũng giống như sự ảm đạm thường làm tiền chất cho một tương lai tốt hơn, một món quà màu hồng có thể là sự kiện cho một tương lai ảm đạm.
Giống với giai thoại, thị trường này đã mở rộng quá mức. Những người không có kinh nghiệm đầu tư trước đây đang khởi động các quỹ đầu cơ. Mọi người dường như đều biết sở hữu chứng khoán, chưa kể đến sự hưng phấn của công chúng để sở hữu chứng chỉ quỹ và cổ phiếu Internet. Chỉ vài ngày trước, nhà chiến lược thị trường giảm cuối cùng đã quay sang phe tăng và cho rằng mô hình định giá đã thay đổi.
Bài học nguy hiểm đang được học bới nhiều nhà đầu tư. Warren Buffett đã chỉ ra rằng tai họa bắt nguồn từ sự thái quá về tài chính; ý tưởng tốt chỉ đơn giản là đã được đưa đi quá xa. Hiện nay, hầu hết tất cả mọi người đều cho rằng trong dài hạn đầu tư cổ phiếu sẽ tốt hơn các kênh đầu tư khác. Tất nhiên, họ đã không suy nghĩ như thế khi thị trường đang ở mức thấp theo chu kì trong những năm 1974-1982. Vì vậy, sau khi thị trường tăng kỷ lục 13 năm liên tiếp, những người ủng hộ quan điểm này đã bỏ qua giá cao, họ trả giá cao để mua chứng khoán. Một khái niệm nguy hiểm là thị trường suy giảm luôn đại diện cho cơ hội mua vào. Chúng tôi tin rằng một trong những rủi ro lớn nhất của Baupost và cả các nhà đầu tư khác là chúng ta sẽ mua quá sớm trên đường thị trường đi xuống. Đôi khi cổ phiếu giá rẻ trở nên rẻ hơn rất nhiều.
Như Chúng tôi đã nói trước đây và tiếp tục lặp lại, Baupost không thực sự cần phải đầu tư tiền của bạn trong thị trường con bò. Một quỹ chỉ số có khả năng thực hiện tốt hơn. Thách thức đầu tư thực sự là một kết quả tốt trong những thời điểm khó khăn.